SIKÇA SORULAN SORULAR

Günümüzde artık LPG sistemini bilmeyen yoktur. Sıralı sistem, birden çok noktada elektronik sıralı enjeksiyonlu araçlara monte edilen LPG sistemleridir. Sıralı sistemin en önemli özelliği performansının benzinle benzer olması ve sorunsuz ve rahat bir kullanım sağlamasıdır. Günümüz teknolojisinde araçlara göre geliştirilen sıralı otogaz sistemlerinde performans ve ayar sorunu yaşanmaz.

İçten yanmalı motorların birçok çeşidi bulunuyor. Bundan birkaç yıl öncesine kadar direkt enjeksiyonlu diye tabir edilen TSI, FSI, EcoBoost, GDI gibi motorların bulunduğu araçların enjektör teknolojilerini karşılayabilecek LPG sistemi mevcut değildi. Ancak LPG sistemi üreticileri yaptıkları çalışmalar sonucu bu araçlara uygun sistemleri de ürettiler. Halihazırda içten yanmalı motorlu araçların yaklaşık %95’ine LPG dönüşümü yapılabiliyor -ki bunlara dizel de dahil.

LPG sistemleriyle ilgili en çok merak edilen konu güvenliğe odaklanıyor. Otogaz dönüşümü yapılmış araçlar en az benzin ve dizel motorlu araçlar kadar güvenlidir. Hatta ek güvenlik tedbirlerinden dolayı bu araçlara nazaran LPG'li olanlar daha güvenlidir, diyebiliriz. LPG sisteminin güvenlik anlamında en önemli parçalarından biri depodur. LPG deposunun sac kalınlığı 3-3,5 mm civarındadır. Bu, benzinli bir arabanın deposundan 4 kat daha kalındır. Tankın herhangi bir kaza anında yırtılması ya da patlaması söz konusu değildir.

Aracın motoruna uygun dönüşüm kitine ve dönüşüm işçiliğine dikkat edildiği sürece LPG’yle performans kaybı yaşanmaz. Dönüşüm yapılan aracın bakımının ve performansının tam olması LPG dönüşümü sonrası performansta herhangi bir kayıp yaşanmayacağı anlamına gelir. Karbüratörlü araçlardan sıralı enjeksiyonları sistemlere geçiş sonrasında piyasaya sürülen yeni nesli kitlerle aracın benzin değerlerinin düzgün olması LPG dönüşümüyle kalibre edilen değerler de aracın kullandığı değerler oluyor ve problemsiz; performans kaybı olmadan çalışmayı sağlıyor. Tüm bu işlemlerin TSE standartlarına uygun dönüşüm atölyelerinde makine mühendisleri ya da yetki belgeleri olan ustalar tarafından yapılması gerekiyor.

Petrol türevi bir yakıt olan LPG’nin araç motoruna herhangi bir zararı yoktur. LPG’nin oktan sayısı 103’tür; benzine göre 7-8 oktan daha yüksektir. Bu farkın motora fayda sağladığı söylenebilir. Ayrıca doğru yakıt, doğru LPG dönüşüm kiti ve doğru dönüşüm atölyesinde montaj da daha sonra herhangi bir sorunla karşılaşmanın önceden önüne geçiyor.

Bugün Türkiye’de, her yerde, en ücra köşelerde bile LPG istasyonları bulunuyor. LPG kullanımının artmasıyla Türkiye’deki otogaz istasyonu sayısı her geçen yıl giderek arttı. Üstelik LPG istasyon içinde de en çok tercih edilen yakıt konumunda olduğundan istasyon içindeki önemi ve yeri de artmış durumda. LPG’nin en az diğer yakıtlar kadar kolay bulunabilen ve yaygın bir yakıt olduğunu söyleyebiliriz.

Aracı için LPG’yi tercih edenler yüzde 40 tasarruf ediyorlar. Yani geleneksel yakıtta 100 TL’lik harcayanlar LPG için 60 TL harcıyorlar. Üstelik bu tasarruf oranı motor hacmine göre değişiklik göstermiyor. Ayrıca LPG sistemi de dahil edildiğinde aracını otogaza dönüştürenlerin aylık 400-500 TL arasında tasarruf sağladıkları söylenebilir.

Salınımlar itibarıyla bilinen yakıtlar arasında en temizlerinden biri olan LPG, alternatif yakıt sistemlerinden sayılıyor. Çevre dostu LPG’nin yanması sonucunda dışarı atılan gazlar diğer fosil yakıtlara göre çok daha temizdir.

LPG, 2009’dan bu yana Türkiye’nin en çok kullanılan binek araç yakıtıdır. Bugün 4.000.000’u aşkın araçta LPG kullanılıyor. LPG’li araç parkına bakıldığında sanılanın aksine taksilerden çok özel araçlardan oluştuğu görülüyor. Bir aile aracından lüks bir 4x4’e, bir makam aracından spor bir otomobile kadar tüm segmentlerde LPG’nin tercih edildiğini görebiliyoruz. 2009’dan bu yana LPG’li araç sayısı her yıl artış gösteriyor.

Aracın kaputunda LPG kitinin montajı yapılırken arka tarafta ise LPG tankının yerleştirilmesiyle ilgili çalışmalar gerçekleştiriliyor. Regülatör, enjektör, enjektör filtresi, basınç sensörü, elektronik ünite ve boru tesisatının montajı yapılıyor. Depo ise otomobilin arka çamurluk davlumbazlarından cıvatalarla otomobilin bagajına sabitlenen, sehpa denilen iki barın üzerine yerleştiriliyor ve kuşakla monte ediliyor. Yakıt boruları da monte edildikten sonra gaz alımına gidiliyor.

Otogaz sistemi maliyetleri, araçların silindir sayılarına göre değişiyor. 4, 6 ve 8 silindir araçların LPG dönüşüm maliyeti birbirinden farklıdır. Fiyatlar LPG dönüşüm kitlerinin marka ve modellerine göre de değişiklik gösterir. Araca göre kit seçmek ve LPG dönüşümünü bu konuda yetkili bir atölyede yaptırmak en doğrusudur.

Ne yazık ki her dönüşüm atölyesinde otomobilinizi LPG’ye dönüştüremezsiniz. Aracınızı LPG’ye dönüştüreceğiniz atölyenin TSE’den Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi ve yetkili makine mühendisi bulunması gerekiyor. Türkiye’de, TSE’den Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi bulunmayan atölyelerin sayısının olanlardan çok daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle aracınızı otogaza dönüştürecek atölyenin TSE’den Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi olmasına dikkat etmenizi öneririz.

LPG dönüşüm sisteminin garantisi vardır. Dönüşüm sürecinde kullanılan tüm parçaların 100.000 kilometre ya da iki yıl garanti süresi bulunur. Şimdiye kadar LPG’den kaynaklı bir motor arızasıyla karşı karşıya kalınmasa da imalatçı ve ithalatçı firmalar tarafından sağlanan motor güvencesi de söz konusudur.

Araç muayenesine gitmeden önce her defasında sızdırmazlık testi yaptırmanız gerekiyor. Hususi arabalarda iki yılda bir, yılda bir bu testin yapılması şarttır. LPG’li araç için bakım sürecinde de sızdırmazlık kontrolleri gerçekleştirilir. İhtiyaç halinde kontroller yetkili servislerde de yapılabiliyor.

LPG, aracınızda, tank içinde sıvı olarak depolanır ve dönüşüm sitemi içinde buharlaştırılarak motora gaz fazda gönderilir. Kışın hava soğuduğunda bu buharlaşmada sorun yaşanmaması için LPG içindeki propan miktarı artırılır. Böylece çok kolay bir buharlaşma sağlanır. Yazın bu oran %30 olan propan miktarı kışın %50’ye çıkarılır. Böylece dizelin donabildiği aşırı soğuk hava koşullarında bile LPG, kolaylıkla buharlaştırılıp motora ulaştırılır.

Türkiye’deki kapalı otopark yasağının sebebi, otogaz sektörünün oluşmaya başladığı 2000 öncesi yıllarda hem dönüşüm standardının bulunmaması hem de dönüşüm kitlerinin daha eski teknolojiye sahip olmasıydı. Günümüzde tüm dönüşüm kitleri Avrupa dönüşüm standardı ECE-67’ye uygun konumdadır. Aynı zamanda tüm dönüşümcüler, TSE’den Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi alarak çalışmak zorunda. Dolayısıyla şu an araçların kapalı otoparklara girmemesine neden olacak bir riskin olmadığını söyleyebiliriz. Dünya genelinde baktığımızda neredeyse hiçbir yerde böyle bir yasak yok. Türkiye’de ise 2019 yılında Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'te yapılan değişiklik taslağında yer alan bilgilere göre, konutların yer aldığı binalar hariç, LPG’li araçlar, girmeleri yasak olan kapalı otoparklara standartlara uymaları halinde girebilecek. TSE’nin 9881 numaralı “Araç Park Yerleri İçin Kurallar” standardında yer alan şartlara uyan otoparklar, LPG'li araçları içeriye alabilecek. TSE'den standarda uygunluk belgesi ile bölgedeki itfaiye teşkilatının iznine sahip otoparklara LPG'li araçların girmesi için ruhsat vermeye yetkili idarelerce izin verilebilecek.

Hem Türkiye’de hem de yurt dışında 0 kilometre otomobiller için de LPG alternatifi bulunuyor. LPG’li seçeneği olmayan yeni araçlarda ise araç bayileri yetkili ve belgeleri tam dönüşüm atölyeleriyle anlaşarak LPG dönüşümünü yaptırıp müşteriye teslim edebiliyor. Sıfır aracını alıp LPG dönüşümü için atölyelere direkt kendileri götürenler de mevcut. Ayrıca bazı markalar da fabrika çıkışlı 0 km LPG’li araç seçeneği sunmaktadırlar.

LPG sistemine dair birçok önyargı güvenlik konusunda buluşuyor. Oysa güvenli bir LPG sistemi araç sahibinin montaj için aracını doğru yere teslim etmesi ilk adım. Montajı yaparken güvenlik önlemlerine dikkat edilmesi, uygun montaj yapılması şart. Halihazırda LPG montajı yapılabilmesi için atölyelerin TSE Belgesi’nin yanı sıra, atölyelerde çalışan ustaların yetkilendirilme belgeleri de olması gerekiyor.